Ontdek het karakteristieke geluid van de Bergeend
Heb je ooit gewandeld langs de Nederlandse kust en een vreemd geluid gehoord dat je niet kon plaatsen? De bergeend (Tadorna tadorna) maakt een heel bijzonder geluid dat verschilt tussen mannetjes en vrouwtjes.
Je kunt dit unieke bergeend geluid vooral horen tijdens de baltsperiode in kustgebieden en langs de grote rivieren. In dit artikel leer je hoe je deze prachtige kustvogel aan zijn roep herkent.
Samenvatting
- Bergeenden maken unieke geluiden: mannetjes produceren hoge fluitende tonen, terwijl vrouwtjes een diep “”gak-gak”” geluid maken.
- De baltsperiode van april tot juni is de beste tijd om deze geluiden te horen, vooral in kustgebieden en op de Waddeneilanden.
- Nederland telde tussen 2018-2020 ongeveer 4900-8200 broedparen, met 95.000 tot 130.000 doortrekkende bergeenden tussen juli en september.
- De Waddenzee huisvest gemiddeld 91.000 bergeenden, wat het belang van dit gebied voor deze soort aantoont.
- Bergeenden zoeken voedsel met een speciale modder-zevende methode om kleine schelpdieren te vinden in slikgebieden langs de kust.
Het Geluid van de Bergeend
De bergeend maakt een uniek geluid dat je direct herkent in het veld. Je hoort het verschil tussen mannetjes en vrouwtjes zodra je bij het open water komt.
Hoge, fluitende tonen van het mannetje
Je herkent het mannetje van de Tadorna tadorna direct aan zijn kenmerkende geluid. Hij maakt hoge fluitende tonen die ver over het water dragen. Dit geluid verschilt sterk van wat je bij een wilde eend hoort.
Met een spanwijdte van 115 cm is deze woerd niet alleen indrukwekkend om te zien, maar ook om te horen.
Het fluitende geluid speelt een belangrijke rol tijdens de paring en het verdedigen van het territorium. Uit tellingen blijkt dat er in 2015 tussen de 415.000 en 500.000 volwassen vogels in Europa leefden.
Je hoort deze unieke tonen vooral in Natura 2000-gebieden langs de kust, waar deze prachtige watervogels hun legsel beschermen en naar kleine schelpdieren zoeken in de modder.
Diepe “”gak-gak”” van het vrouwtje
Het vrouwtje van de bergeend (Tadorna tadorna) maakt opvallende lage roepgeluiden. Je herkent haar direct aan de diepe “”gak-gak”” klank die over het open water draagt. Deze geluiden verschillen sterk van de hoge, fluitende tonen die het mannetje produceert.
Met een spanwijdte van ongeveer 70 centimeter is het vrouwtje een middelgrote watervogel die haar aanwezigheid vocaal duidelijk maakt.
De lage roep van het vrouwtje speelt een belangrijke rol tijdens de broedperiode. Ze gebruikt deze geluiden om met haar jongen te communiceren wanneer ze in crèches zwemmen. Tussen 2016 en 2021 telde Nederland zo’n 41.900 tot 61.400 overwinterende bergeenden, waarbij je de karakteristieke “”gak-gak”” vaak hoort in kustgebieden.
Het geluid klinkt vooral duidelijk tijdens het foerageren, wanneer ze met hun modder-zevende methode kleine schelpdieren zoeken.
Wanneer en Waar het Geluid te Horen Is
Je hoort de bergeend vooral tijdens de lente en zomer. Het geluid klinkt het duidelijkst langs de kustgebieden en op de Waddeneilanden waar deze vogels broeden.
Tijdens de baltsperiode
De baltsperiode van de bergeend (Tadorna tadorna) begint vroeg in het voorjaar. U kunt dan het bijzondere geluid van deze vogels horen langs de kustgebieden en Waddeneilanden. Mannetjes maken hoge, fluitende tonen om vrouwtjes te lokken, terwijl vrouwtjes antwoorden met een diep “”gak-gak”” geluid.
Deze unieke geluiden vullen de lucht van april tot juni, precies wanneer de broedperiode start.
Het verenkleed van bergeenden is dan op zijn mooist met contrastrijke kleuren. De vogels zoeken partners in open water, waar ze kleine schelpdieren vinden met hun typische modder-zevende foerageermethode.
Na de paring legt het vrouwtje 8-12 eieren die ongeveer 28 dagen bebroed worden. De Waddenzee huisvest gemiddeld 91.000 bergeenden, wat aantoont hoe belangrijk dit gebied is voor deze karakteristieke watervogels.
Laten we nu kijken naar wat de bergeend zo uniek maakt tussen andere watervogels.
In kustgebieden en Waddeneilanden
Je vindt bergeenden vooral langs de Nederlandse kust en op de Waddeneilanden. Hun kenmerkende geluiden klinken het duidelijkst in deze gebieden. Op de voedselrijke slikgebieden in de Wadden zoeken ze naar kleine schelpdieren met hun typische modder-zevende foerageermethode.
Tussen juli en september kun je hier 95.000 tot 130.000 doortrekkende bergeenden (Tadorna tadorna) spotten.
In Zeeland, rond het IJsselmeer en in Zuid-Holland hoor je het fluitende geluid van mannetjes en het diepe “”gak-gak”” van vrouwtjes het beste. Deze watervogels verkiezen open water nabij duinen en kwelders.
Hun aanwezigheid maakt deze kustgebieden extra bijzonder voor vogelliefhebbers. Tijdens je bezoek aan deze regio’s zul je merken dat bergeenden vaak in groepen verblijven, soms zelfs in crèches waar meerdere ouderparen hun jongen samenbrengen.
Waarom het Geluid Uniek Is
Het geluid van de bergeend onderscheidt zich sterk van andere watervogels in Nederland. De tadorna tadorna maakt een unieke combinatie van hoge fluittonen en diepe keelgeluiden die je nergens anders hoort.
Verschillende tonen tussen mannetje en vrouwtje
Bergeenden (Tadorna tadorna) communiceren met opvallend verschillende geluiden. Je herkent het mannetje direct aan zijn hoge, melodieuze fluitjes die over het open water dragen. Het vrouwtje maakt juist lage, raspende “”gak-gak”” roepgeluiden die meer aan een wilde eend doen denken.
Deze vocale verschillen helpen bij het herkennen van geslachten in het veld, zelfs als je de vogels niet goed kunt zien.
De contrasterende tonen spelen een cruciale rol tijdens de baltsperiode langs de kustgebieden. Mannetjes gebruiken hun fluitende roep om vrouwtjes te lokken, terwijl ze indruk maken met hun spanwijdte van 115 cm.
Vrouwtjes, met hun kleinere spanwijdte van 70 cm, antwoorden met diepere geluiden. Deze unieke geluidscombinatie vormt een belangrijk onderdeel van het broedgedrag bij de 4900-8200 broedparen die Nederland tussen 2018-2020 telde.
Laten we nu eens kijken waarom dit geluid zo bijzonder is in de vogelwereld.
Conclusie
Je kunt nu het unieke geluid van de bergeend herkennen tijdens je volgende wandeling langs de kust. Luister naar de hoge fluitjes van mannetjes en de diepere roepgeluiden van vrouwtjes rond broedgebieden zoals duinen en kwelders.
Deze prachtige watervogels, verwant aan zowel eenden als ganzen, bieden een fascinerend schouwspel tijdens de baltsperiode. Hun karakteristieke geluiden maken deel uit van Nederland’s rijke natuurerfgoed, vooral in de Waddenzee waar grote groepen verzamelen.
Geniet van deze bijzondere klanken tijdens je volgende bezoek aan slikrijke gebieden langs onze grote rivieren of kuststreken.
Ontdek ook het fascinerende geluid van de bijeneter op onze speciale pagina: Ontdek het geluid van de bijeneter.
Veelgestelde Vragen
1. Wat voor geluid maakt de bergeend (Tadorna tadorna)?
De bergeend, ook bekend als Anas tadorna, maakt een kenmerkend fluitend geluid. Dit geluid verschilt sterk van het bekende gekwaak van de wilde eend. Mannetjes maken vaak een scherp, kort fluitgeluid tijdens de balts, terwijl vrouwtjes een zachter, nasaal geluid produceren bij het verzorgen van hun jongen in crèches.
2. Waar kan ik bergeenden in Nederland horen?
U kunt bergeenden horen in gebieden met open water, zoals langs de grote rivieren en kustgebieden. Deze vogels verblijven graag op plekken waar ze kleine schelpdieren kunnen vinden. In de winter trekken sommige bergeenden naar de Middellandse Zee, maar veel blijven in Nederland.
3. Hoe vinden bergeenden hun voedsel?
Bergeenden gebruiken een speciale modder-zevende foerageermethode om voedsel te vinden. Ze bewegen hun snavel heen en weer door modder of ondiep water om kleine schelpdieren en andere waterdieren te filteren. Deze techniek lijkt op hoe een mol door de grond graaft, maar dan in modderige ondergrond.
4. Wanneer is de beste tijd om naar bergeenden te luisteren?
De beste tijd om naar bergeenden te luisteren is tijdens het broedseizoen in het voorjaar. Dan zijn de vogels het meest vocaal, vooral bij zonsopgang en zonsondergang. Let op gebieden met open water waar groepen bergeenden samenkomen om te foerageren en hun jongen in crèches groot te brengen.
